De pubertijd is voor veel hondenbegeleiders één van de moeilijkste periodes in het opvoeden van hun hond. Er vinden veel neurologische en hormonale veranderingen plaats, het is de periode tussen seksuele en sociale volwassenheid. Je lieve schattige pupje lijkt van de één op de andere dag een klein monstertje te zijn geworden. Weg schattig troetel pupje en hallo tyrannosaurus rex die de wijde wereld wil verkennen en soms een beetje lak heeft aan wat wij nou willen. Het is belangrijk dat je jouw puber in deze fase, en onthoud even het woord FASE!! Goed begeleid. Als je het even niet meer ziet zitten vergeet dan niet dat dit ook weer over zal gaan. Je zal verbaasd zijn hoe snel je het ook weer vergeten bent als je er eenmaal doorheen bent, echt, vertrouw me deze fase ga je vergeten. Het is nu heel belangrijk om de taal van jouw hond te spreken. Leer signalen kennen zodat je correct in kan grijpen waar nodig. Het wordt zoeken naar de juiste balans is vrijheid en de veiligheid van je hond waarborgen.
Al het gedrag dat je puber nu kan oefenen zal later een gewoonte worden. zorg dus dat je traint op de juiste manier. Springt je puber bijvoorbeeld tegen je aan, roep dan niet laag, op het moment dat hij tegen je aan staat. Maar zeg laag wanneer je hond met vier pootjes op de grond staat en beloon hier goed voor. De keuzes die je nu maakt zullen van grote invloed zijn op zijn verdere leven. en ook de band die jullie samen opbouwen. Zorg ervoor dat je een begeleider voor je lieve viervoeter bent die hem laat zien wat er van hem verwacht wordt op een liefdevolle manier.
Doe dus vooraf je huiswerk goed, want de pubertijd is de fase waarin de meeste honden uit huis geplaatst worden. Tussen de acht en achttien maanden ongeveer hebben de meeste begeleiders het er soms wat moeilijkste mee. Daarna zakt de heftigste piek en zal rust wederkeren. Als je tijdig goede hulp inschakelt kun je jezelf goed voorbereiden en de juiste hulp aan je hond bieden, denk aan een puppycoach aan huis of een welzijnsgerichte hondenschool. De hond gedraagt zich namelijk niet met opzet anders, hij wil je niet pesten en heeft het er zelf af en toe ook gewoon zwaar mee wees dus geduldig en liefdevol.
Voor je pup in de echte pubertijd komt zal deze eerst in de pre-pubertijd komen. Deze periode kan je een indicatie geven van wat je te wachten staat met de echte pubertijd. De pre-pubertijd vindt ongeveer plaats bij 4 tot 6 maanden, tussen de 6 en 12 maanden raken de meeste honden in de pubertijd. Dit is afhankelijk van de gezondheid, de grote en het ras van de hond. Wanneer een hond ziek wordt of lichamelijk letsel oploopt kan de pubertijd uitgesteld worden. Alle energie gaat dan eerst naar het herstellen van het lichaam. Maar wees niet getreurd ook deze honden komen vroeg of laat in de pubertijd ;).
Honden worden lichamelijk volwassen rond de 2/3 jaar en mentaal volwassen rond de 3/4 jaar. Ook dit scheelt weer per hond en ras. Kleine honden zijn vaak eerder volwassen als grote honden. Ik was eens bij een labrador puber genaamd Max, ik heb zijn begeleiders uitgelegd dat dit ras vaak wat langer pubert als bijvoorbeeld een maltesertje. De ene hond kan met twee jaar volwassen zijn en de ander dan nog lang niet. Maar ook hier kun je jezelf van tevoren over informeren zodat je weet wat je te wachten kan staan bij het ras dat je gekozen hebt.
Wanneer honden in de pubertijd raken hebben ze ineens minder aandacht voor ons en meer aandacht voor de buitenwereld, jagen, andere honden en geuren ontdekken. Zo kan het zijn dat je pupje eerst nog lekker dicht bij je blijft in het bos en nu als puber ineens de benen neemt. Pubers hebben namelijk de behoefte om alles te ontdekken en blijven vaak verder weg bij hun begeleider. Alle geurtjes lokken de puber nu, en we moeten wel met heel grof geschut komen willen we daarvan winnen. Het aan de lijn houden van je puberhond is dan ook zeer aan te raden. Het voorkomt een hoop stress bij jou en je voorkomt een kans op een nare ervaring. Een lange lijn zal je oplossing zijn, want er lopen ook andere mensen buiten die honden hebben die er echt last van hebben als je op hol geslagen puber hun hond belaagd, dit is niet netjes en niet prettig voor de andere partij dus hou ze aan de lange lijn. Laat je hond alleen los op plekken die veilig zijn. Oefen vooral goed met het hier komen op een positieve manier. Al het gedrag dat je puber nu oefent zal later blijvend worden. Je zal dus flink moeten investeren, opvoeden gaat niet vanzelf er gaat veel tijd inzitten.
Puber reuen scheiden een sterke geur af en andere reuen kunnen daarop reageren. Neem mijn hond Sir James bijvoorbeeld. Alleen al als bepaalde volwassen reuen hem hier in de buurt al roken, en niet eens gezien hadden vielen ze al behoorlijk fel uit naar hem. Jonge reuen worden namelijk weleens behoorlijk aangevallen of zelfs belaagd door volwassen reuen wanneer ze in de pubertijd zijn en naar veel testosteron ruiken. Voorkom zoiets dus makkelijk door je hond aan te lijnen, en vreemde andere reuen te ontwijken in deze fase. Trauma is zo opgelopen, je hond kan bijvoorbeeld bang worden en uit gaan vallen naar andere honden. Spreek liever af met bekende honden die sociaal goede vaardigheden hebben, daar kan je puber wat van leren. Grijp wel altijd tijdig in! Puber honden kennen de grenzen nog niet goed en het is niet de bedoeling dat jouw hond andere honden gaat pesten. Maar andersom is het ook belangrijk dat jouw puber niet gepest gaat worden door volwassen honden. Let ook extra op bij puber teefjes dat ze niet ongwenst lastig worden gevallen door reuen als ze richting hun loopsheid komen. Let dus altijd goed op!!
Pubers gaan jou als begeleider uittesten. Ze gaan van alles uitproberen om te zien hoever ze kunnen gaan om hun doel te bereiken. Het is heel belangrijk dat je ongewenst gedrag niet gaat belonen en gewenst gedrag correct aan gaat leren. Al het gedrag dat je puber nu kan oefenen zal versterken in de toekomst. Als het “ongewenste” gedrag zelf belonend is kun je daar nog wel eens last van krijgen. Bijvoorbeeld als je hond nog niet alleen kan blijven en je gaat even na boven. Dan kan het zijn dat je hond gaat kauwen op meubels. Dit kalmeert namelijk en is dus zelf belonend, het voelt goed! Voorkom zulke situaties door goed te oefenen.
Zo was ik eens bij een puber van zes maanden. Deze puber had geleerd als pup dat hij aandacht kreeg door op te springen. Omdat dit de eerste hond was van deze mensen, en zij niet wisten hoe ze dit aan moesten pakken, had de hond geleerd om aandacht op te eisen door te happen en springen, zo behaalde hij altijd succes. Happen was altijd kassa want er kwam aandacht! Of het nu positieve of negatieve aandacht was, aandacht was wat hij kreeg. Met een leeftijd van zes maanden is dit echt een probleem geworden, het was niet meer schattig en het begon nu echt pijn te doen.
Pubers zitten hoger in hun emotie en hebben ook meer tijd nodig om te herstellen. Ze ervaren eerder stress als pups of volwassen honden. Dit telt ook voor positieve stress, ze raken sneller opgewonden. Een escalatie is zo gebeurd als er te veel opwinding is. Het is daarom ook belangrijk dat prikkels heel gedoseerd aangeboden worden. Onderneem niet meerdere activiteiten op één dag. Geef een puber voldoende tijd om tussendoor te kunnen herstellen. Ook goede kwaliteit slaap is zeer belangrijk. Hondjes die slecht slapen, zijn hondjes die snel overprikkeld raken.
Honden die te weinig slaap krijgen, te veel mee ondernomen wordt, te lang mee gewandeld wordt kunnen makkelijk overprikkeld raken. Happen, opspringen, je niet met rust laten en dingen slopen zijn tekenen dat je hond behoefte heeft aan rust! Zorg dus dat je weet wanneer het genoeg is, en je hond niet over zijn grenzen heen gaat. Ga je bijvoorbeeld naar training met je hond, ga dan daarna niet ook nog in het bos wandelen. De kans is groot dat je jouw puber dan gaat overprikkelen met alle gevolgen van dien. Rust is onwijs belangrijk. Vertoont je puber tekenen van vermoeidheid? Neem dan actie en breng hem naar een veilige en rustige plek, gewoon thuis! Wil er iemand op bezoek komen? Dan moet je soms even zeggen dat het helaas niet uitkomt op dat moment.
Door verandering in de motoriek kunnen sommige honden onzeker worden. Hoe groter het ras des te meer lichamelijke groei de hond zal ondergaan. Honden gaan eerst de lengte in en dan pas de breedte. Als je zelf een grote hond hebt weet je vast wel wat ik bedoel als ik zeg: het lijkt wel een langpootmug! Honden kunnen daar best onzeker van worden als het lijf zo snel groeit en ze hun eigen lichaam even niet meer zo goed kunnen plaatsen. Zo kan je hond ineens niet meer weten hoe hij ergens vanaf moet komen. Wees hier dan geduldig mee, en geef je hond de tijd om dit uit te vogelen. Maar het kan ook zomaar zijn dat als je jouw hond een zit vraagt hij dit gewoon even niet kan. Hij wil dan wel, maar de verbinding wordt dan even niet gemaakt. Ga dan ook niet lopen dwingen en drammen omdat het nu gewoon moet, maar heb begrip voor de ontwikkelingen die je hond nu doormaakt. Ook honden kunnen gewoon last hebben van groeipijn, wist je dat? Het komt het meest voor bij grotere rassen, maar ook kleinere honden kunnen hier last en pijn door ervaren. Groeien kost energie en het is daarom belangrijk dat je de hond niet te veel gaat belasten. Groeischijven moeten sluiten en overbelasting kan voor schade zorgen en later tot uiting komen. Merk je dat jouw hond groeipijn heeft let dan extra goed op, zorg ook hier dan weer voor een goede balans tussen activiteiten en rust.
Ik was eens bij een cliënt die haar hond een zit gaf, de hond keek naar zijn achterste en bleef vervolgens gewoon staan. Hij wilde wel maar het ging niet. Hou zoiets in gedachten en ga je hond dan niet overvragen, hij kan er immers ook echt niets aan doen. Het kan dan heel goed zijn om in deze periode balans en coördinatie oefeningen te doen. Dit is goed voor de proprioceptie van je hond en zal voor zelfvertrouwen zorgen en het zelfoplossendvermogen stimuleren. Het werken aan het zelfvertrouwen en de zelfredzaamheid zijn in deze periode ook heel belangrijk. Houd hierbij altijd rekening met het kunnen van je hond. Pubers hebben minder concentratie omdat de meeste energie naar het ontwikkelen van het hele wezen gaat. Hormonen vliegen alle kanten op en de hersenen zijn gevoeliger voor prikkels van buitenaf. Het denkvermogen is nu simpelweg lager. Tot en met 5 maanden werk je alleen nog met verrijking en daarna kun je neuswerkjes op maat aan gaan bieden. Het grootste kado wat je jouw hond nu kan geven is zelfvertrouwen.
Alle honden gaan door een aantal angstfases in hun leven. Ook in de pubertijd maken honden angstfases door. Rond de 9/10 maanden en rond de 13/14 maanden. In deze periode dien je extra voorzichtig te zijn! Ze zijn dan ineens een stuk onzekerder en angstig van dingen die voorheen niet spannend of eng waren. Wanneer er in deze periode iets gebeurt dat de hond bang maakt, is de kans groot dat dit blijvend kan worden. Zorg dus dat je jouw hond extra veilig houdt in deze periode. Angstfases duren ongeveer 1 tot 2 weken. Wees dus zeer alert en denk er goed overna waar je jouw hond dan aan bloot gaat stellen.
Elke hond is uniek, en vraagt een eigen vriendelijke aanpak. Maar in de basis zijn veel dingen hetzelfde voor pubers. Zorg dat je van tevoren goed ingelezen bent zodat je weet wat je te wachten staat en hoe daar mee om te gaan. Kies een goede welzijnsgerichte hondenschool en als je er niet aan uitkomt nodig een gediplomeerd gedragstherapeut uit.
Holistisch hondengedragstherapeut, Nadieh Cuijten, Van hakjes tot poepzakjes